O tamato e maualalo-kalori ma paleni-mea'ai, o a ni fa'amanuiaga fa'alesoifua maloloina e mafai e tagata ta'ito'atasi ona maua mai lo latou taumafaina?
Mataupu
Tomato Faamanuiaga
O ituaiga uma o tamato e ofoina atu meaʻai, e aofia ai le potassium ma le vaitamini C, ma avea ai ma vaega o meaʻai paleni.
- O tamato mata e iai le vaitamini C, e fa'amalama ai le pa'u ma tau pupuga.
- O le kukaina o tamato e maua ai le tele o antioxidants e taua i ni vaega laiti e pei o le lycopene, mo le tausia o le soifua maloloina o le fatu ma puipuia ai nisi o kanesa.
- O isi fa'amanuiaga e saofagā i le fatu, prostate, ma le soifua maloloina o le mafaufau/fai'ai.
O fua eseese o tamato ma oloa e mafai ona ofoina atu le paleni o meaʻai. Ole 'ese'ese ole ki ma e fa'atatau i fualaau 'aina ma fuala'au uma. Fa'ata'ita'i mata, vela, ma fa'ausa, aua o metotia eseese e mafai ona ofoina atu fa'amanuiaga eseese.
Tamato Kuka ma Matamata
O tamato e maualalo le kalori ma mauoa i meaʻai. O le tamato mata, feololo le lapopoa e iai le tusa ma le 22 kaloli ae itiiti ifo ile 1 kalama ole ga'o. E maualalo le sodium ma maualalo le glycemic, e na'o le 6 milligrams o le sodium ma le 3 kalama o le suka. O i latou o se puna sili o le faʻamamaina aua o le tamato mata e aofia ai le tusa ma le afa ipu vai.
Taumafa Faʻamatalaga
O se tamato feololo e aofia ai meaʻai nei: (USDA: FoodData Central. 2018)
- porotini - 1.1 kalama
- fau - 1.5 kalama
- kalisiu - 12 milligrams
- Magnesium - 13.5 milligrams
- Vaʻalele - 29.5 milligrams
- Potassium - 292 milligrams
- Vitamini C - 17 milligrams
- Choline - 8.2 milligrams
- Lycopene - 3.2 milligrams
O nisi Antioxidants
- O tamato e iai le tele o vaitamini ma minerale taua e lagolago ai le puipuiga o le tino ma ivi ma le toto.
- Antioxidants e fesoasoani e tete'e ai fa'alatalatala saoloto ma mole mole le mautu e fa'aleagaina ai sela o le tino. (Edward J. Collins, et al., 2022)
- Antioxidants e pei o le lycopene, lutein, ma le zeaxanthin, e sili atu ona mitiia i tamato vela.
- O tamato mata e iai ni nai vaitamini A ma le K, fluoride, folate, ma le beta-carotene.
loto le Soifua Maloloina
- O tamato e maua ai se tautua lelei o le potassium.
- O le potassium ma le sodium e taua uma mo le gaioiga o le fatu.
- O le potassium e taua tele mo le faʻamalieina o alatoto.
- E tutusa le aofa'i ole tamato e tasi ma le fa'i.
- E manaʻomia e le fatu nei electrolytes e faʻamaʻi ma faʻalautele.
- O le tele o tagata e maua i le toto maualuga e mafai ona manuia mai le maualuga o le potassium, fiber, ma le lycopene.
- O suʻesuʻega ua fesoʻotaʻi ai le lycopene i le faʻaitiitia o le faʻamaʻi fatu ma le oti. (Bo Pese, et al., 2017)
Fa'amalositino Toe Fa'aleleia
- E mana'omia le electrolytes mo galuega fa'avae.
- O le potassium, sodium, magnesium, ma le fluoride e mafai ona fesoasoani e faʻaitiitia ai le tiga o maso ma faʻamalositino vaivai pe a maeʻa faʻamalositino poʻo taʻaloga.
- O mea faʻamaʻi faʻamaʻi e sau mai le vaitamini C.
- O le 'ai o tamato a'o le'i faia pe a uma fo'i le fa'amalositino e mafai ona fesoasoani e toe fa'atumu ai le magnesium lea e mana'omia mo le fa'aitiitia o maso. (Edward J. Collins, et al., 2022)
Puipuiga mai le Tuinanau
- O le potassium e maua ai le malosi i le fatu ma e iai sona sao i le gaioiga o neura o le tino.
- O se suʻesuʻega talu ai nei na maua ai o tagata taʻitoʻatasi na faʻaaogaina le tele o le potassium ma le itiiti ifo o le sodium na faʻaleleia atili le gaioiga o le mafaufau. (Xiaona Na, et al., 2022)
- O le isi suʻesuʻega na suʻesuʻeina pe faʻafefea e carotenoids/antioxidants e aʻafia ai le lanu o fualaau faisua e aʻafia ai le soifua maloloina o le faiʻai umi.
- Na maua e tagata suʻesuʻe o tagata taʻitoʻatasi e maualuga le maualuga o le lutein ma le zeaxanthin i totonu o le toto, o loʻo i ai uma i tamato vela, e maualalo le maualuga o le tuinanau. (May A. Beydoun, et al., 2022)
- Lutein ma le zeaxanthin e lauiloa foi mo le puipuia o le soifua maloloina o mata a o matua le tino.
Fesoasoani e Puipuia le Kanesa Prostate
- O le kukaina o tamato e fa'afefe ai le vaitamini C, ae fa'ateleina le maua o nisi o antioxidants e mafai ona puipuia mai le tuputupu a'e o le kanesa.
- Aemaise lava mo alii, lycopene e aoga e fesoasoani e faʻaitiitia faʻafitauli e fesoʻotaʻi ma prostate.
- O suʻesuʻega ua maua ai o tamaʻitaʻi e 'ai tamato, e aofia ai le mata, sosi, ma luga o pizza e maualalo le lamatiaga o le atiaʻe o le kanesa prostate ona o le aofaʻi o le lycopene e mitiia, lea e sili ona lelei i tamato kuka. (Joe L. Rowles 3rd, et al., 2018)
- Lycopene ma isi la'au pigments/carotenoids e talitonuina e puipuia mai le kanesa ona o latou meatotino antioxidants. (Edward J. Collins, et al., 2022)
- Lycopene ma isi antioxidants i tamato e mafai foʻi ona faʻamanuiaina tama tane e ala i le faʻaleleia o le sperm count ma le sperm motility. (Yu Yamamoto, et al., 2017)
Paleni Suka Toto
- E mafai e tamato ona fesoasoani e pulea le suka toto i tagata e maua i le ma'isuka.
- E iai a latou fiber e fesoasoani e faʻatonutonu le suka toto ma le gaʻo.
- O le alava e fa'agesegese le ga'ina ina ia tumu ai le tino ma umi ma e le afaina ai le maualuga o le suka.
- E taua tele lenei mea ona o le 95% o le faitau aofaʻi o Amerika e le faʻaaogaina le aofaʻi talafeagai o fiber. (Diane Quagliani, Patricia Felt-Gunderson. 2016)
Pa'u Soifua Maloloina, Laulu, ma Fao
- O tamato o loʻo iai le chlorogenic acid, o se faʻalapotopotoga e mafai ona faʻamalosia le gaosiga o collagen.
- Vitamini C ma le A i tamato mata e mafai ona fesoasoani i foliga o le paʻu, lauulu, ma fao.
Le Mea'ai Fa'amalologa e Fa'asagatau ai Fua
mau faasino
USDA: FoodData Central. Tomato, mumu, matua, mata, ta'amilosaga tausaga.
Collins, EJ, Bowyer, C., Tsouza, A., & Chopra, M. (2022). Tomato: Ose Iloiloga Tele o Aafiaga Fa'alesoifua maloloina o Tomato ma Fa'afitauli e mafai ona A'afia ai a latou Fa'ato'aga. Biology, 11(2), 239. doi.org/10.3390/biology11020239
Pese, B., Liu, K., Gao, Y., Zhao, L., Fang, H., Li, Y., Pei, L., & Xu, Y. (2017). Lycopene ma le lamatiaga o faʻamaʻi cardiovascular: O se faʻataʻitaʻiga o suʻesuʻega suʻesuʻe. Molecular nutrition & food research, 61(9), 10.1002/mnfr.201601009. doi.org/10.1002/mnfr.201601009
Na X, Xi M, Zhou Y, et al. Faʻatasiga o meaʻai sodium, potassium, sodium / potassium, ma masima faʻatasi ai ma le faʻamoemoe ma le faʻaogaina o le mafaufau i totonu o tagata matutua i Saina: o se suʻesuʻega faʻamoemoega. (2022). Glob Transit. 4:28-39. doi:10.1016/j.glt.2022.10.002
Beydoun, MA, Beydoun, HA, Fanelli-Kuczmarski, MT, Weiss, J., Hossain, S., Canas, JA, Evans, MK, & Zonderman, AB (2022). Fa'atasiga o Vitamini Antioxidant Serum ma Carotenoids Fa'atasi ma Fa'ama'i Alzheimer Fa'ama'i ma Fa'ama'i Fa'atupu Uma i Tagata Matutua Amerika. Neurology, 98(21), e2150–e2162. doi.org/10.1212/WNL.0000000000200289
Rowles, JL, 3rd, Ranard, KM, Applegate, CC, Jeon, S., An, R., & Erdman, JW, Jr (2018). Fa'atonuina ma mata'utia le taumafaina o tamato ma le a'afia o le kanesa prostate: o se iloiloga fa'apitoa ma fua-tali fa'ata'ita'iga. O le kanesa prostate ma faʻamaʻi prostatic, 21(3), 319–336. doi.org/10.1038/s41391-017-0005-x
Yamamoto, Y., Aizawa, K., Mieno, M., Karamatsu, M., Hirano, Y., Furui, K., Miyashita, T., Yamazaki, K., Inakuma, T., Sato, I., Suganuma, H., & Iwamoto, T. (2017). O a'afiaga o le sua tamato i le le maua o tama. Asia Pacific journal of clinical nutrition, 26(1), 65–71. doi.org/10.6133/apjcn.102015.17
Quagliani, D., & Felt-Gunderson, P. (2016). Tapu'ia le Va'a Fa'aaogā Fiber a Amerika: Ta'iala Feso'ota'i Mai se Fonotaga Taumafa ma Fiber. American journal of lifestyle medicine, 11(1), 80–85. doi.org/10.1177/1559827615588079
Faʻataʻitaʻiga Tomai o Faʻataʻitaʻiga
O faʻamatalaga o loʻo i luga "Su'esu'eina o le aoga o mea'ai o tamato"E le o fa'amoemoe e sui ai se mafutaga ta'ito'atasi ma se fa'apolofesa fa'alesoifua maloloina agava'a po'o se foma'i laiseneina ma e le o se fautuaga fa'afoma'i. Matou te fa'amalosia oe e fai fa'ai'uga fa'alesoifua maloloina e fa'atatau i au su'esu'ega ma faiga fa'apaaga ma se tagata tomai fa'apitoa tau soifua maloloina.
Blog Fa'amatalaga & Va'aiga Talanoaga
O matou fa'amatalaga lautele e fa'atapula'a ile Chiropractic, musculoskeletal, vaila'au fa'aletino, soifua maloloina, fa'asoa etiological fa'alavelave viscerosomatic i totonu o fa'ata'ita'iga fa'apitoa, somatovisceral reflex fa'ata'ita'iga fa'amanino, fa'alavelave fa'aletonu, fa'afitauli ma'ale'ale o le soifua maloloina, ma/po'o tala fa'afoma'i aoga, autu, ma talanoaga.
Matou te tuuina atu ma tuuina atu felagolagomai falema'i faatasi ai ma tagata tomai faapitoa mai matata eseese. O fa'apitoa ta'ito'atasi e fa'atonutonuina e la latou fa'apolofesa lautele o fa'ata'ita'iga ma a latou pulega fa'atulafonoina. Matou te fa'aogaina tulafono fa'alesoifua maloloina ma le soifua manuia e togafitia ma lagolago ai le tausiga o manu'a po'o fa'aletonu o le musculoskeletal system.
O a matou vitiō, pou, mataupu, mataupu, ma malamalamaga e aofia ai mataupu tau falemaʻi, mataupu, ma mataupu e fesoʻotaʻi ma tuusaʻo pe le tuusaʻo le lagolagoina o la matou faʻataʻitaʻiga masani.*
O lo matou ofisa sa taumafai lava e tu'uina atu fa'amatalaga lagolago ma ua fa'ailoa mai su'esu'ega su'esu'ega talafeagai po'o su'esu'ega e lagolagoina a matou pou. Matou te saunia ni kopi o lagolagoina suʻesuʻega suʻesuʻega avanoa i tulafono faʻatonutonu laupapa ma tagata lautele pe a talosagaina.
Matou te malamalama o matou aofia ai mataupu e manaʻomia se faʻaopopo faʻamatalaga o le auala e ono fesoasoani ai i se faʻapitoa tausiga fuafuaga poʻo togafitiga togafitiga; o lea, ia toe talanoaina le mataupu mataupu i luga, faʻamolemole lagona le saoloto e fesili Dr. Alex Jimenez, DC, pe faʻafesoʻotaʻi i matou 915-850-0900.
Ua matou o mai e fesoasoani ia oe ma lou aiga.
faamanuiaga
Dr. Alex Jimenez D.C., MSACP, RN*, CCST, IFMCP*, CIFM*, atn*
imeli: faiaoga@elpasofunctionalmedicine.com
Laisene o se Fomaʻi o Chiropractic (DC) i Texas & New Mexico*
Texas DC Laisene # TX5807, New Mexico DC Laisene # NM-DC2182
Laisene ose Tausima'i Resitala (RN*) in Florida
Florida Laisene RN Laisene # RN9617241 ( Pule Nu. 3558029)
Tulaga Fa'atasi: Laisene Tele-Setete: Fa'atagaina e Fa'ata'ita'i i totonu 40 States*
Dr. Alex Jimenez DC, MSACP, RN* CIFM*, IFMCP*, ATN*, CCST
La'u Pepa Pisinisi Digital