Vaega Fa'afomai Fa'atino Fa'afoma'i i tua. O vailaʻau faʻapitoa o se faʻaleleia i le faʻataʻitaʻiga o vailaʻau e sili atu ona faʻafeiloaʻi manaoga tau soifua maloloina o le 21st seneturi. E ala i le suia o le fa'ama'i fa'a-fa'ama'i tu'ufa'atasiga o fa'ata'ita'iga fa'afoma'i i se faiga e sili atu le fa'atotonugalemu o le ma'i, o vaila'au fa'atino e fa'atatau i le tagata atoa, ae le na'o se seti tu'ufua o fa'ailoga.
E faʻaalu e fomaʻi le taimi ma a latou gasegase, faʻalogo ia latou talaʻaga ma vaʻavaʻai i fegalegaleaiga i le va o mea tau kenera, siosiomaga, ma le olaga e mafai ona aʻafia ai le soifua maloloina umi ma le lavelave, maʻi tumau. I lenei auala, o vailaʻau faʻapitoa e lagolagoina le faʻaaliga tulaga ese o le soifua maloloina ma le malosi mo tagata taʻitoʻatasi.
E ala i le suia o le taulaʻi faʻamaʻi o faʻataʻitaʻiga faʻafomaʻi i lenei auala e faʻaogaina ai le maʻi, e mafai e a tatou fomaʻi ona lagolagoina le faʻamalologa faʻamalolo e ala i le vaʻaia o le soifua maloloina ma maʻi o se vaega o le taamilosaga lea e fegalegaleai ai vaega uma o le tino o le tagata ma le siosiomaga. . O lenei faiga e fesoasoani e saili ma iloa ai le kenera, olaga, ma le siosiomaga e ono suia ai le soifua maloloina o se tagata mai le gasegase i le soifua manuia.
E mafai e le iloaina o mea'ai e 'ai ona fesoasoani i tagata e toe fa'afo'isia mai mea'ai ona toe fa'afo'isia le soifua maloloina o le gutu?
Oona o Mea'ai ma Toe Fa'afo'isia le Soifua Maloloina o le Gut
O le 'ona o mea'ai e ono lamatia ai le ola. O le mea e lelei ai, o le tele o mataupu e agamalu ma pupuu ma e naʻo ni nai itula i ni nai aso (Centres for Control Control and Prevention, 2024). Ae e oo lava i tulaga mama e mafai ona afaina ai le manava, ma mafua ai le faufau, puaʻi, ma le manava. Ua maua e tagata suʻesuʻe o faʻamaʻi pipisi, pei o meaʻai oona, e mafai ona mafua ai suiga i siama o le gutu. (Clara Belzer et al., 2014) O le taumafaina o mea'ai e fa'aleleia ai le fa'amalologa o le gutu pe a uma ona 'ona mea'ai e mafai ona fesoasoani i le tino e toe fa'aleleia ma fa'avavevave le lagona lelei.
Meaʻai e 'Ai
A mae'a fa'ailoga oona o mea'ai, e ono lagona e se tasi e lelei le toe fo'i i taumafa masani. Ae ui i lea, o le manava na onosaʻi i se mea na tupu, ma e ui lava ina faʻaitiitia faʻailoga mataʻutia, e mafai lava e tagata taʻitoʻatasi ona manuia mai meaʻai ma meainu e faigofie i le manava. O mea'ai ma meainu fautuaina pe a uma ona 'ona mea'ai e aofia ai: (National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. 2019)
Gatorade
Pedialytes
vai
Lauti lauti
Soa moa
sieli
Apu
Fusi
Toga
Rice
Oatmeal
faʻi
Potatoes
E taua tele le fa'asusu pe a uma ona 'ona mea'ai. E tatau i tagata ta'ito'atasi ona fa'aopoopo i ai isi mea'ai fa'alesoifua maloloina ma fa'asusu, e pei o sou saimoa moa, lea e fesoasoani ona o ona mea'ai ma vai. O le manava manava ma le pua'i o lo'o fa'atasi ma le ma'i e mafai ona tu'u ai le tino e matua'i fa'amama. O le toe fa'asusuina o meainu e fesoasoani i le tino e suitulaga ai le eletise ma le sodium ua leiloa. O le taimi lava e toe fa'asusu ai le tino ma mafai ona taofiofi i lalo mea'ai lemu, fa'agasolo malie atu mea'ai mai mea'ai masani. Pe a toe fa'aauau le taumafa masani pe a uma ona toe fa'asusu, 'ai fa'atasi i nai mea'ai laiti, ta'i tolu i le fa itula, e fautuaina nai lo le 'ai tele i le taeao, aoauli, ma le 'aiga o le afiafi i aso uma. (Andi L. Shane et al., 2017) Pe a filifilia le Gatorade poʻo le Pedialyte, ia manatua o Gatorade o se taʻaloga-rehydrating mea inu ma sili atu le suka, lea e ono faʻafefe ai le manava mu. Pedialyte ua mamanuina mo le toe fa'asusu i le taimi ma pe a mae'a ma'i ma e itiiti le suka, ma avea ai ma filifiliga sili atu. (Ronald J Maughan et al., 2016)
Pe a Oona Mea'ai o Mea'ai malosi e 'Alo'ese
A'o 'ona mea'ai, e masani lava ona le fia 'ai tagata ta'ito'atasi. Ae peitai, ina ia aloese mai le faateteleina o le gasegase, e fautuaina tagata taʻitoʻatasi e aloese mai mea nei aʻo maʻi tigaina (Iunivesite a le Setete o Ohio. 2019)
O mea inu kafeina ma le ava malosi e mafai ona saga fa'amama.
O mea'ai ga'o ma mea'ai e maualuga alava e faigata ona fa'amama.
O mea'ai ma meainu e maualuga le suka e mafai ona maua ai e le tino le maualuga o le kulukose ma fa'avaivaia ai le puipuiga. (Navid Shomali et al., 2021)
Taimi Toe Fa'aleleia ma Toe Fa'aauau Mea'ai masani
E le umi se taimi e fa'a'ona ai mea'ai, ma o le tele o mataupu e le lavelave e fo'ia i totonu o nai itula po'o aso. (Centres for Control Control and Prevention, 2024) O auga e fa'alagolago i le ituaiga siama. E mafai ona mama'i tagata ta'ito'atasi i ni nai minute talu ona 'aina mea'ai leaga e o'o i le lua vaiaso mulimuli ane. Mo se fa'ata'ita'iga, o siama Staphylococcus aureus e masani lava ona fa'atupu fa'ailoga toetoe lava a vave. I le isi itu, o le listeria atonu e oʻo atu i ni nai vaiaso e faʻaalia ai faʻamaoniga. (Centres for Control Control and Prevention, 2024) E mafai e tagata ta'ito'atasi ona toe fa'aauau a latou mea'ai masani pe a leai ni fa'ailoga, fa'amama lelei le tino ma e mafai ona taofiofi i lalo mea'ai mama. (Andi L. Shane et al., 2017)
Fautuaina Gut Foods Post Stomach Virus
E mafai ona fesoasoani mea'ai e fa'aleleia ai le manava microbiome po'o meaola uma o lo'o ola i totonu o le faiga o mea'ai. O se microbiome o le manava maloloina e taua mo le faʻaogaina o le tino. (Emanuele Rinninella et al., 2019) E mafai e fa'ama'i o le manava ona fa'alavelaveina le paleni ole siama ole manava. (Chanel A. Mosby et al., 2022) O le taumafaina o nisi mea'ai e mafai ona fesoasoani e toe fa'afo'i le paleni o le manava. Prebiotics, po'o alava la'au e le mafai ona fa'amama, e mafai ona fesoasoani e talepe i totonu o le tootoo laiti ma fa'ataga ai le tupu a'e o siama aoga. O mea'ai prebiotic e aofia ai: (Dorna Davani-Davari et al., 2019)
Peni
Aluga
tamato
lauliliʻi
Peas
Meli
Miliki
faʻi
Saito, karite, rye
Ata
Soya
Vaeluaga
E le gata i lea, o vailaʻau faʻamaʻi, o siama ola, e mafai ona fesoasoani e faʻateleina le numera o siama maloloina i totonu o le gutu. Mea'ai probiotic e aofia ai: (Harvard Medical School, 2023)
Pickles
Areto palu
Kombucha
Sauerkraut
Yogurt
Miso
kefir
Kimchi
Tempe
Probiotics e mafai foi ona ave e fai ma faʻaopoopoga ma sau i papa, capsules, paʻu, ma vai. Ona o lo'o iai siama ola, e mana'omia ona fa'a'aisa. O nisi taimi e fautuaina ai e le au tausi soifua maloloina le tagofia o probiotics pe a toe malosi mai le ma'i manava. (National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, 2018) E tatau i tagata ta'ito'atasi ona fa'afeso'ota'i la latou 'au'aunaga fa'alesoifua maloloina e va'ai pe saogalemu ma soifua maloloina lenei filifiliga.
I le Injury Medical Chiropractic and Functional Medicine Clinic, matou te togafitia manuʻa ma faʻamaʻi tiga masani e ala i le atinaʻeina o fuafuaga faʻapitoa mo togafitiga ma auaunaga faʻapitoa faʻapitoa e taulaʻi i manuʻa ma le faagasologa atoa o le toe faʻaleleia. Afai e manaʻomia nisi togafitiga, o le a tuʻuina atu tagata taʻitoʻatasi i se falemaʻi poʻo se fomaʻi e sili ona fetaui ma o latou manuʻa, tulaga, ma / poʻo maʻi.
Belzer, C., Gerber, GK, Roeselers, G., Delaney, M., DuBois, A., Liu, Q., Belavusava, V., Yeliseyev, V., Houseman, A., Onderdonk, A., Cavanaugh , C., & Bry, L. (2014). Fa'aleaogaina ole microbiota ile tali atu ile fa'ama'i fa'ama'i. PloS tasi, 9(7), e95534. doi.org/10.1371/journal.pone.0095534
Shane, AL, Mody, RK, Crump, JA, Tarr, PI, Steiner, TS, Kotloff, K., Langley, JM, Wanke, C., Warren, CA, Cheng, AC, Cantey, J., & Pickering, LK (2017). 2017 Fa'ama'i Fa'ama'i Sosaiete a Amerika Ta'iala mo Fa'ata'ita'iga Fa'ata'ita'i mo le Su'esu'ega ma le Puleaina o Fa'ama'i Fa'ama'i. Faʻamaʻi faʻamaʻi faʻamaʻi : o se faʻasalalauga aloaia a le Sosaiete Faʻamaʻi Faʻamaʻi o Amerika, 65(12), e45-e80. doi.org/10.1093/cid/cix669
Maughan, RJ, Watson, P., Cordery, PA, Walsh, NP, Oliver, SJ, Dolci, A., Rodriguez-Sanchez, N., & Galloway, SD (2016). O se fa'ata'ita'iga fa'apitoa e iloilo ai le gafatia o meainu 'ese'ese e a'afia ai le tulaga o le fa'asusuina: atina'e o se fa'asinomaga o meainu. The American journal of clinical nutrition, 103(3), 717–723. doi.org/10.3945/ajcn.115.114769
Shomali, N., Mahmoudi, J., Mahmoodpoor, A., Zamiri, RE, Akbari, M., Xu, H., & Shotorbani, SS (2021). Aafiaga leaga o le maualuga o le kulukose i luga o le tino puipuia: Se toe iloiloga. Biotechnology and applied biochemistry, 68(2), 404–410. doi.org/10.1002/bab.1938
Rinninella, E., Raoul, P., Cintoni, M., Franceschi, F., Miggiano, GAD, Gasbarrini, A., & Mele, MC (2019). Ole a le Healthy Gut Microbiota Composition? Se Suiga Fa'anatura i le Vaitausaga, Si'osi'omaga, Mea'ai, ma Fa'ama'i. Microorganisms, 7(1), 14. doi.org/10.3390/microorganisms7010014
Mosby, CA, Bhar, S., Phillips, MB, Edelmann, MJ, & Jones, MK (2022). O feso'ota'iga ma fa'ama'i mamame enteric virus e suia ai le gaosiga o le membrane pito i fafo ma mea o lo'o maua e siama fa'amaonia. Journal of extracellular vesicles, 11(1), e12172. doi.org/10.1002/jev2.12172
Davani-Davari, D., Negahdaripour, M., Karimzadeh, I., Seifan, M., Mohkam, M., Masoumi, SJ, Berenjian, A., & Ghasemi, Y. (2019). Prebiotics: Fa'amatalaga, Ituaiga, Puna'oa, Mechanisms, ma Fa'aoga Fa'afoma'i. Mea'ai (Basel, Suiselani), 8(3), 92. doi.org/10.3390/foods8030092
Mo tagata taʻitoʻatasi o loʻo feagai ma faʻafitauli o meaʻai poʻo faʻamaʻi gaʻo, e mafai e le faʻaopoopoina o le pepa mint i se fuafuaga o meaʻai e fesoasoani e pulea faʻamaoniga ma le gaogao?
Pepalama
Muamua na tupu i Egelani, e leʻi umi ae iloa le vailaʻau o le peppermint ma o loʻo faʻaleleia i aso nei i Europa ma Aferika i Matu.
Faʻafefea Ona Faʻaaogaina
O le suauu Peppermint e mafai ona ave e pei o se lauti poʻo i totonu o le capsule form.
Fa'afeso'ota'i se foma'i po'o se foma'i fa'alesoifua maloloina laiseneina e fa'amautu ai le vaila'au sa'o mo le pepa kapoti.
Mo le ma'i itaitagofie
O le Peppermint e ave e fai ma lauti e togafitia ai faʻafitauli lautele o meaʻai. Ua iloa e fa'aitiitia ai le gaosiga o le kasa i totonu o le manava. I aso nei, ua iloa e le au suʻesuʻe o le peppermint e aoga tele mo le faʻamaʻi o le manava ita pe a faʻaaogaina i le suauu. (N. Alammar et al., 2019) Ua faʻamaonia le suauʻu Peppermint mo le faʻaaogaina e tagata maʻi IBS i Siamani. Ae ui i lea, e leʻi faʻatagaina e le FDA le paina ma le suauʻu e togafitia ai soʻo se tulaga, ae o loʻo lisiina ai le pepemint ma le suauu e masani ona saogalemu. (ScienceDirect, 2024)
Fegalegaleaiga ma Isi Vailaau
O tagata ta'ito'atasi e inu lansoprazole e fa'aitiitia ai le ga'o o le manava e ono fa'afefe ai le ufiufi enteric o nisi capsules suauu pepa fa'atau pisinisi. (Taofikat B. Agbabiaka et al., 2018)
E mafai ona tupu lenei mea ile faʻaaogaina ole H2-receptor antagonists, inhibitors pamu proton, ma antacids.
Ole fua ole Peppermint e mafai ona fa'atuputeleina ai le maualuga ole toto ole vaila'au.
E fautuaina e fa'atalanoaina fegalegaleai o vaila'au ma se tausi soifua maloloina a'o le'i amataina mea fa'aopoopo pe a inuina nisi o nei vaila'au.
tō
E le fautuaina le Peppermint mo le fa'aaogaina a'o maitaga po'o tagata tausi ma'i.
E le o iloa pe mafai ona afaina ai se fetus o loʻo atiaʻe.
E le o iloa pe mafai ona afaina ai se pepe susu.
Fa'afefea ona Fa'aoga Le La'au
E le o se mea masani, ae o nisi tagata e ma'i ile pepemint. E le tatau ona fa'aogaina le suau'u Peppermint i foliga po'o si'osi'omaga mucous membranes (Nofoaga Autu a le Atunu'u mo le Soifua Maloloina Fa'atasi ma Fa'atasi. 2020). O le fa'aaogaina o le sili atu ma le tasi le fomu, e pei ole lauti ma le suau'u, e le fautuaina ona e ono o'o atu ai i a'afiaga.
Talu ai e le fa'atulafonoina e le FDA mea fa'aopoopo e pei o le peppermint ma isi, e ono fesuisuia'i a latou mea.
O mea fa'aopoopo e ono iai ni mea fa'aleaga pe leai fo'i se mea fa'amalosi.
O le mea lea e matua fautuaina ai le sailia o fa'ailoga ta'uta'ua ma fa'ailoa i le 'au tausi soifua maloloina a le tagata lava ia.
E iai le malosi e faʻaleagaina ai nisi tulaga ma e le tatau ona faʻaaogaina e:
Peppermint na fa'aaogaina e togafitia ai le colic i pepe ae le o fautuaina i aso nei.
Le menthol i totonu o le tī e mafai ona fetinaina ai pepe ma tamaiti laiti.
Chamomile e mafai ona avea ma se mea e mafai ona fai. Fa'afeso'ota'i se tausi soifua maloloina e va'ai pe saogalemu.
I tua atu o Fetuunaiga: Chiropractic ma Integrative Healthcare
mau faasino
Alammar, N., Wang, L., Saberi, B., Nanavati, J., Holtmann, G., Shinohara, RT, & Mullin, GE (2019). Le a'afiaga o le suau'u pepa i luga o le ma'i irritable bowel syndrome: o se fa'ata'ita'iga fa'ata'ita'iga o fa'amaumauga a le falema'i. BMC fa'aopoopo ma isi vaila'au, 19(1), 21. doi.org/10.1186/s12906-018-2409-0
Agbabiaka, TB, Spencer, NH, Khanom, S., & Goodman, C. (2018). Faʻateleina o vailaʻau-fugalaau ma vailaʻau-faʻaopoopoga fegalegaleaiga i tagata matutua matutua: o se suʻesuʻega faʻasolosolo. The British journal of general practice : the journal of the Royal College of General Practitioners, 68(675), e711–e717. doi.org/10.3399/bjgp18X699101
Tupe, BD, Epstein, MS, & Shah, SM (2016). Ose Tu'uina atu Tala Fou o le Suau'u Peppermint Ose Togafitiga Lelei mo Fa'ailoga Fa'ama'i Irritable Bowel. Fa'ama'i fa'ama'i ma fa'asaienisi, 61(2), 560–571. doi.org/10.1007/s10620-015-3858-7
Khanna, R., MacDonald, JK, & Levesque, BG (2014). Suauʻu Peppermint mo le togafitia o le maʻi o le manava ita: o se iloiloga faʻapitoa ma faʻataʻitaʻiga. Journal of clinical gastroenterology, 48(6), 505-512. doi.org/10.1097/MCG.0b013e3182a88357
Mo tagata taʻitoʻatasi o loʻo feagai ma eczema, e mafai e le tuʻufaʻatasia o le acupuncture i totonu o se fuafuaga togafitiga e fesoasoani e pulea ma faʻaitiitia faʻamaoniga?
Acupuncture mo Eczema
O le Eczema ose ma'i tumau o le pa'u e mafua ai le mageso tele, pa'u mago, ma mageso. O togafitiga masani mo eczema e aofia ai:
Moisturizers
steroids autu
Faʻavasegaina vailaʻau
O nisi suʻesuʻega e faʻaalia ai e mafai foi e le acupuncture ona fesoasoani i tagata taʻitoʻatasi e maua i le eczema. I tausaga talu ai nei, na vaʻavaʻai ai tagata suʻesuʻe i le acupuncture e avea o se togafitiga talafeagai ma maua ai e mafai ona faʻaitiitia ai faʻamaoniga.
akupunika
Acupuncture e aofia ai le tuʻuina o nila manifinifi uʻamea i acupoints patino i totonu o le tino. E talitonuina e ala i le faaosofiaina o vaega patino, o le tino o le fatugalemu o le tino e faʻagaoioia ma faʻasaʻo nisi vailaʻau ua fuafuaina e mafai ai ona faʻamalolo. O maʻi e togafitia i le faʻaaogaina o le acupuncture e aofia ai: (Johns Hopkins Medicine. 2024)
Headaches
Paʻu tua
faʻafāufau
sela
Osteoarthritis
Fibromyalgia
faiga
O suʻesuʻega ua maua ai o le acupuncture e mafai ona avea ma se togafitiga e faʻatatau i le ogaoga o le tulaga ma le malosi o lagona mageso. (Ruimin Jiao et al., 2020) O nila e tuʻuina i vaega eseese e fesoʻotaʻi ma le faʻamaloloina o le tulaga. O mea nei e aofia ai: (Zhiwen Zeng et al., 2021)
LI4
O lo'o i le pito i lalo o le limamatua ma le tamatamai lima.
Ua fa'aalia e fesoasoani e fa'aitiitia le mumū ma le ita.
LI11
O le vaega lea e tu i totonu o le tulilima e fa'aitiitia ai le ma'i ma mago.
LV3
O loʻo i luga o le pito i luga o le vae, o lenei vaega e faʻaitiitia ai le faʻalavelave i luga o le neura.
SP6
O le SP6 o loʻo i luga o le tamai povi i luga aʻe o le tapuvae ma e mafai ona fesoasoani e faʻaitiitia le mumū, mumu, ma le faʻaleagaina o le paʻu.
SP10
O lenei vaega e tu latalata i le tulivae ma faʻaitiitia ai le maʻi ma le mumū.
ST36
O lenei tulaga o loʻo i lalo o le tulivae i tua o le vae ma faʻaaogaina e faʻaleleia ai le soifua manuia lautele.
E feso'ota'i fo'i le fa'amumu o le Eczema i le atuatuvale ma le popole. O le acupuncture ua faʻaalia e faʻaitiitia ai le popole ma le atuatuvale, lea e mafai foi ona fesoasoani e faʻamalolo faʻamaʻi eczema (Beate Wild et al., 2020).
E fesoasoani le acupuncture e toe fa'aleleia ai le pa'u o le pa'u o le pa'u po'o le vaega pito i fafo o le pa'u ua fuafuaina e puipuia ai le tino. (Rezan Akpinar, Saliha Karatay, 2018)
O tagata ta'ito'atasi e maua i le eczema e foliga mai e vaivai le pa'u; e mafai foi ona faaleleia ai faailoga. (National Eczema Association. 2023)
O tagata ta'ito'atasi e maua i le eczema e masani ona i ai le so'ona malosi o le puipuiga e mafua ai le ma'i.
E tusa ai ma suʻesuʻega, e mafai foi e le acupuncture ona fesoasoani i le faʻatonutonuina o le tino puipuia. (Zhiwen Zeng et al., 2021)
lamatiaga
Acupuncture e masani ona manatu saogalemu, ae o loʻo i ai ni lamatiaga e tatau ona nofouta i ai. O nei lamatiaga e aofia ai: (Ruimin Jiao et al., 2020)
Fufulu i le mea e tuu ai nila.
Laila mumu ile pa'u.
Fa'ateleina le ma'i.
O se mageso ua ta'ua o le erythema – e tupu pe a manu'a ni alātoto laiti.
Toto toto – tele le toto.
Faʻanoanoa
Tagata Ta'ito'atasi e Tatau Ona Aloese Mai Acupuncture
Le tele o suʻesuʻega i luga akupunika mo le eczema e fa'aalia i'uga lelei e fa'amaonia ai e mafai ona fesoasoani i le fa'amama avega. (SeHyun Kang et al., 2018) (Ruimin Jiao et al., 2020) Ae ui i lea, e tatau i tagata taʻitoʻatasi ona talanoa i latou tausi soifua maloloina e vaʻai pe o se filifiliga saogalemu.
Jiao, R., Yang, Z., Wang, Y., Zhou, J., Zeng, Y., & Liu, Z. (2020). Le aoga ma le saogalemu o le acupuncture mo tagata mamaʻi e maua i le atopic eczema: o se iloiloga faʻapitoa ma meta-suʻesuʻega. Acupuncture i vailaau: tusi talaaga a le British Medical Acupuncture Society, 38 (1), 3-14. doi.org/10.1177/0964528419871058
Zeng, Z., Li, M., Zeng, Y., Zhang, J., Zhao, Y., Lin, Y., Qiu, R., Zhang, DS, & Shang, HC (2021). Fa'atonuga a le Acupoint ma Lipoti o taunu'uga mo le Acupuncture i le Atopic Eczema: O se Iloiloga Va'aiga. Fa'amatalaga fa'avae fa'atasi ma isi vaila'au: eCAM, 2021, 9994824. doi.org/10.1155/2021/9994824
Wild, B., Brenner, J., Joos, S., Samstag, Y., Buckert, M., & Valentini, J. (2020). Acupuncture i tagata e faʻateleina le faʻalavelave faʻalavelave-Iuuga mai se faʻataʻitaʻiga pailate-pulea faʻafuaseʻi. PloS tasi, 15(7), e0236004. doi.org/10.1371/journal.pone.0236004
Akpinar R, Karatay S. (2018). Aafiaga Lelei o le Acupuncture ile Atopic Dermatitis. International Journal of Allergy Medications 4:030. doi.org/10.23937/2572-3308.1510030
Kang, S., Kim, YK, Yeom, M., Lee, H., Jang, H., Park, HJ, & Kim, K. (2018). O le acupuncture e faʻaleleia ai faʻamaoniga i tagata mamaʻi e maua i le atopic dermatitis: O se faʻataʻitaʻiga faʻapitoa, faʻataʻitaʻiina faʻataʻitaʻiga. Togafitiga lagolago i vailaau, 41, 90–98. doi.org/10.1016/j.ctim.2018.08.013
E mafai e le tu'uina o le nopal po'o le prickly pear cactus i totonu o mea'ai a se tasi e fesoasoani i tagata ta'ito'atasi o lo'o taumafai e fa'aitiitia le kulukose o le toto, fulafula, ma fa'afitauli e a'afia ai le fatu ma fa'ama'i gasegase?
Pctly pear cactus
O le Nopal, e lauiloa foi o le prickly pear cactus, o se fualaau faisua e mafai ona faaopoopo i ai taumafa fuafuaga e faʻateleina le faʻaaogaina o fiber, vitamini, minerale, ma mea faʻapipiʻi faʻavae. E tupu i le US Southwest, Latin America, ma le Metitirani. O pads, po'o le nopales po'o le cactus paddles, ei ai se mea e pei o le okra ma sina oona. O le fua o le pickly pear cactus, e taʻua o le tuna i le gagana Sipaniolo, o loʻo 'aina foi. (Iunivesite o Arizona Cooperative Extension, 2019) E masani ona faʻaaogaina i fualaʻau salsas, salati, ma meaʻai suamalie ma o loʻo maua e fai ma faʻaopoopoga i le laulau ma le pauta.
O le Nopal e sili ona lelei meaʻai, maualalo i kalori, leai se gaʻo, sodium, poʻo cholesterol, ma tumu i fiber, vitamini, minerale, ma betalains. (Parisa Rahimi et al., 2019) Betalains o pigments e iai mea e faʻamaʻi ai. O alava eseese e maua ai le maualalo lisi glycemic (fuaina le tele o se mea'ai patino e si'itia ai le maualuga o le suka i le toto pe a uma ona taumafaina) pe a ma le 32, ose fa'aopoopoga fautuaina i se mea'ai fa'alelei i le ma'isuka. (Patricia López-Romero et al., 2014)
tuufaatasi
Nopal o loʻo i ai le tele o gaʻo, vitamini, ma minerale aoga.
O le Nopal e iai alava soluble ma e le mafai ona solu, lea e manuia ai le suka toto.
O lo'o iai fo'i le vaitamini A, carotenoids, vaitamini C, calcium, ma fa'aputuga fa'avae e pei o phenols ma betalains. (Karina Corona-Cervantes et al., 2022)
Fa'atonuga o le Suka toto
Ua su'esu'e su'esu'ega le taumafaina masani o le nopal ma le fa'aopoopoina mo le pulea o le suka toto. O se su'esu'ega i le suka toto na su'esu'eina ai le fa'aopoopoina o le nopal i le taeao maualuga-carbohydrate po'o se taeao maualuga i le soya porotini i tagata Mekisiko e maua i le ma'isuka ituaiga 2. O le su'esu'ega na maua ai o le taumafaina o nopales, e tusa ma le 300 kalama po'o le 1.75 i le 2 ipu a'o le'i 'ai, e mafai ona fa'aitiitia ai le suka o le toto pe a uma le 'ai/postprandial. (Patricia López-Romero et al., 2014) O se suʻesuʻega tuai na iai foʻi iʻuga tutusa. (Montserrat Bacardi-Gascon et al., 2007) O tagata taʻitoʻatasi na tofia faʻafuaseʻi e 'ai le 85 kalama o le nopal faʻatasi ai ma filifiliga eseese e tolu o le taeao:
Chilaquiles - o se pusa e faia i le totila sana, suauu fualaau faisua, ma pi pinto.
Burritos - faia i fuamoa, suauʻu fualaau faisua, ma fatu pi.
Quesadillas – faia i le falaoamata totila, sisi maualalo ga'o, avoka, ma piito pi.
le vaega na tofia e 'ai nopales na faʻaititia le suka toto. Sa i ai se:
30% fa'aitiitiga i le vaega chilaquiles.
20% faʻaititia i le vaega burrito.
48% faʻaititia i le vaega quesadilla.
Ae ui i lea, o suʻesuʻega e laʻititi, ma e leʻi eseese le faitau aofaʻi. e mana'omia la nisi su'esu'ega.
Fa'ateleina Fiber
O le tu'ufa'atasiga o alava soluble ma insoluble e manuia ai le gut i auala eseese. O le alava solu e mafai ona galue o se prebiotic, fafaga siama aoga i totonu o le gutu ma fesoasoani i le aveesea o le low-density lipoprotein (LDL) cholesterol mai le tino. O alava e le mafai ona fa'afefeteina e fa'atuputeleina ai le taimi e fealua'i ai, po'o le vave fo'i o mea'ai e alu atu i le faiga o mea'ai ma fa'aolaina ai le manava masani. (Centres for Control Control and Prevention, 2022) I se faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga faʻapitoa faʻapitoa mo taimi pupuu, na maua ai e le au suʻesuʻe se faʻaleleia atili o faʻamaʻi pipisi o le manava ita i tagata taʻitoʻatasi e faʻaopoopoina i le 20 ma le 30 kalama o le fiber nopal. (Jose M Remes-Troche et al., 2021) Mo tagata taʻitoʻatasi e leʻi masani i le taumafaina o meaʻai filo, e ono mafua ai le manava manava, o lea e fautuaina ai le faʻateleina o le taumafa ma ia lava le vai e puipuia ai le kesi ma le fula.
Calcium Fa'avae La'au
E tasi le ipu o le nopal e maua ai le 244 milligrams poʻo le 24% o mea e manaʻomia i aso taʻitasi. O le calcium ose minerale e fa'amalieina ai le soifua maloloina o ponaivi ma nifo. E fesoasoani foʻi i le faʻaitiitia o le vaʻa toto ma le faʻalauteleina, faʻaogaina o maso, faʻafefe toto, felauaiga o neura, ma le faʻaogaina o hormonal. (National Institutes of Health. Ofisa o Mea'ai Fa'aopoopo 2024) O tagata taʻitoʻatasi e mulimuli i meaʻai e le aofia ai meaʻai susu e mafai ona faʻamanuiaina mai mea e maua mai i laʻau. E aofia ai fualaau faisua faasatauro e pei o kale, kola, ma le arugula.
Isi Faamanuiaga
O su'esu'ega na faia i manu ma paipa su'ega o lo'o fautua mai ai e mafai ona fesoasoani le nopal fou ma mea'ai i le fa'aitiitia o le triglycerides ma le cholesterol i fa'ama'i ate steatotic e feso'ota'i ma le fa'aletonu ole ga'o po'o le tele o ga'o le lelei e fa'aputu i le ate. (Karym El-Mostafa et al., 2014) O isi fa'amanuiaga fa'apitoa e iai fa'amaoniga fa'atapula'aina e aofia ai:
Fa'afeso'ota'i se foma'i o mea'ai po'o se tausi soifua maloloina
Vagana ua ma'i tagata i ai, o le to'atele e mafai ona 'ai atoa le nopal e aunoa ma se fa'afitauli. Ae ui i lea, o le faʻaopoopoga e ese ona e maua ai se puna faʻapitoa. O tagata ta'ito'atasi o lo'o inuina vaila'au e pulea ai le ma'i suka ma le taumafaina e le aunoa o le nopal e mafai ona saofagā i le fa'atupula'ia o le fa'atupuina o le ma'isuka po'o le maualalo o le suka toto. Ua fa'ailoa mai fo'i le Dermatitis ona o le fa'afeso'ota'i ma tui o cactus. (US Department of Agriculture, FoodData Central, 2018) E seasea maua ni lipoti e uiga i le faʻalavelave o le manava i tagata taʻitoʻatasi o loʻo taumafaina le tele o fatu o loʻo maua i le fua. (Karym El-Mostafa et al., 2014) Fesili i se foma'i mea'ai po'o se tausi soifua maloloina muamua pe a mafai e le nopal ona maua ni penefiti saogalemu.
Rahimi, P., Abedimanesh, S., Mesbah-Namin, SA, & Ostadrahimi, A. (2019). Betalains, o lanu e mafua mai i le natura, i le soifua maloloina ma faʻamaʻi. Iloiloga faʻapitoa i meaʻai faasaienisi ma meaʻai, 59(18), 2949–2978. doi.org/10.1080/10408398.2018.1479830
López-Romero, P., Pichardo-Ontiveros, E., Avila-Nava, A., Vázquez-Manjarrez, N., Tovar, AR, Pedraza-Chaverri, J., & Torres, N. (2014). Le a'afiaga o le nopal (Opuntia ficus indica) i luga o le kulukose o le toto pe a maeʻa, faʻamaʻi, ma gaioiga faʻamaʻi i tagata Mekisiko e maua i le maʻisuka ituaiga 2 pe a uma ona taumafaina ni taumafataga eseese se lua. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 114(11), 1811–1818. doi.org/10.1016/j.jand.2014.06.352
Corona-Cervantes, K., Parra-Carriedo, A., Hernández-Quiroz, F., Martínez-Castro, N., Vélez-Ixta, JM, Guajardo-López, D., García-Mena, J., & Hernández -Guerrero, C. (2022). Fa'aletino Fa'aletino ma Mea'ai ma Opuntia ficus-indica (Nopal) i Fa'fine ma'i Obesity Fa'aleleia Tulaga Soifua Maloloina e ala ile Gut Microbiota Fetuunaiga. Nutrient, 14(5), 1008. doi.org/10.3390/nu14051008
Bacardi-Gascon, M., Dueñas-Mena, D., & Jimenez-Cruz, A. (2007). Fa'aitiitia le a'afiaga ile tali glycemic postprandial ole nopales fa'aopoopo ile taeao a Mekisiko. Tausiga o le ma'i suka, 30(5), 1264–1265. doi.org/10.2337/dc06-2506
Remes-Troche, JM, Taboada-Liceaga, H., Gill, S., Amieva-Balmori, M., Rossi, M., Hernández-Ramírez, G., García-Mazcorro, JF, & Whelan, K. (2021) ). Nopal fiber (Opuntia ficus-indica) faʻaleleia faʻamaoniga i le maʻi faʻafefe i le manava i se taimi pupuu: o se faʻataʻitaʻiga faʻapitoa. Neurogastroenterology ma le gaogao, 33 (2), e13986. doi.org/10.1111/nmo.13986
El-Mostafa, K., El Kharrassi, Y., Badreddine, A., Andreoletti, P., Vamecq, J., El Kebbaj, MS, Latruffe, N., Lizard, G., Nasser, B., & Cherkaoui -Malaki, M. (2014). Nopal cactus (Opuntia ficus-indica) e avea o se puna o mea olaola mo meaʻai, soifua maloloina ma faʻamaʻi. Molecules (Basel, Suiselani), 19(9), 14879–14901. doi.org/10.3390/molecules190914879
Onakpoya, IJ, O'Sullivan, J., & Heneghan, CJ (2015). Le aʻafiaga o le cactus pear (Opuntia ficus-indica) i luga o le mamafa o le tino ma faʻalavelave faʻalavelave cardiovascular: o se iloiloga faʻapitoa ma faʻataʻitaʻiga faʻataʻitaʻiga o suʻesuʻega faʻapitoa faʻapitoa. Mea'ai (Burbank, Los Angeles County, Calif.), 31(5), 640–646. doi.org/10.1016/j.nut.2014.11.015
Corona-Cervantes, K., Parra-Carriedo, A., Hernández-Quiroz, F., Martínez-Castro, N., Vélez-Ixta, JM, Guajardo-López, D., García-Mena, J., & Hernández -Guerrero, C. (2022). Fa'aletino Fa'aletino ma Mea'ai ma Opuntia ficus-indica (Nopal) i Fa'fine ma'i Obesity Fa'aleleia Tulaga Soifua Maloloina e ala ile Gut Microbiota Fetuunaiga. Nutrient, 14(5), 1008. doi.org/10.3390/nu14051008
Mo tagata taʻitoʻatasi o loʻo manaʻo e 'ai e sili atu le soifua maloloina, pe mafai ea e filifiliga ma faʻalelei ona fai le mayonnaise o se faʻaopopoga suamalie ma faʻaleleia i se meaʻai maualalo-carbohydrate?
Mea'ai o le Mayonnaise
E fa'aaogaina le mayonaise i fua eseese, e aofia ai sanuisi, salati tuna, fuamoa fa'aleaga, ma le tartar. sosi. E masani ona manatu e le lelei, ona o le tele o le gaʻo ma, o se taunuuga, kalori-tele. Kalori ma ga'o e mafai ona vave fa'aopoopo pe a le fa'alogo i le tele o vaega.
O le a?
O se tuufaatasiga o mea eseese.
E tu'ufa'atasia ai le suāu'u, fuamoa fuamoa, o se vai fa'asa'o (sua tipolo po'o le vineka), ma le sinapi.
O mea e fai e avea ma se mafiafia, kulimi, emulsion tumau pe a faʻafefiloi lemu.
O le ki o loʻo i totonu o le emulsion, tuʻufaʻatasia vai e lua e semanu e le masani ona tuʻu faʻatasi, lea e liua ai le suauʻu vai i se malo.
Le Saienisi
E tupu le emulsification pe a fusifusia e se emulsifier - le fuamoa fuamoa vai-alofa/hydrophilic ma suauu-alofa/lipophilic vaega.
O le emulsifier e fusifusia ai le sua o le tipolo poʻo le vineka ma le suauu ma e le faʻatagaina le teteʻa, e maua ai se faʻamautu mautu. (Viktoria Olsson et al., 2018)
I totonu o le mayonnaise fale, o le emulsifiers e masani lava o le lecithin mai le fuamoa fuamoa ma se mea tutusa i le sinapi.
E masani ona fa'aogaina e fa'ailoga fa'atauga o le mayonnaise isi ituaiga emulsifiers ma stabilizers.
Soifua Maloloina
O loʻo iai mea e faʻaleleia ai le soifua maloloina, e pei o le vaitamini E, e faʻaleleia ai le soifua maloloina o le fatu, ma le vitamini K, e taua mo le faʻamalo toto. (USDA, FoodData Central, 2018)
E mafai foi ona faia i ga'o maloloina e pei ole omega-3 fatty acids, e tausia ai le fai'ai, fatu, ma le soifua maloloina o le pa'u.
Ae ui i lea, o le tele o le ga'o e le'i tumu, o se ga'o maloloina.
Ia fa'atumauina sini tau taumafa i le mafaufau pe a filifilia le mayonnaise.
Mo tagata taʻitoʻatasi o loʻo i ai meaʻai e maualalo le gaʻo poʻo le maualalo-kalori, e taua tele le pulea o vaega.
suauu
Toeitiiti lava o so'o se suau'u taumafa e mafai ona fa'aogaina e fai ai le mayonnaise, ma avea ai le suau'u ma mea sili i le soifua maloloina o le fua.
O le tele o fa'atauga fa'apisinisi e faia i le suau'u soya, lea e talitonu nisi tagata tomai faapitoa i mea'ai e mafai ona fa'afitauli ona o le maualuga o le omega-6 ga'o.
O le suau'u Canola e maualalo ifo le omega-6 nai lo le suauu soya.
O tagata ta'ito'atasi e fai le mayonnaise e mafai ona fa'aogaina so'o se suau'u, e aofia ai le olive po'o le suāu'u avoka.
Bacteria
O le atugaluga e uiga i siama e sau mai le mea moni o le mayonnaise e fai i le fale e masani lava ona faia i fuamoa fuamoa mata.
O le mayonnaise fa'apisinisi e faia i fuamoa fa'asa'o ma gaosia i se auala e saogalemu ai.
Ole acids, vinegar, po'o le sua o le tipolo e mafai ona fesoasoani e taofia nisi siama mai le faaleagaina o le mayonnaise.
Ae ui i lea, o se suʻesuʻega na maua ai o le mayonnaise e faia i le fale e mafai lava ona iai siama salmonella e ui lava i mea faʻafefiloi. (Junli Zhu et al., 2012)
Ona o lenei mea, o nisi e fiafia e pasteuri se fuamoa i le 140 ° F vai mo le 3 minute aʻo leʻi faia le mayonnaise.
E ui o le mayonnaise fa'aitiitia le ga'o e itiiti ifo le kalori ma itiiti le ga'o nai lo le mayonnaise masani, o le ga'o e masani ona suia i masoa po'o suka e fa'aleleia ai le tino ma le tofo.
Mo tagata ta'ito'atasi o lo'o va'ava'ai i mea'ai ga'o po'o suka i a latou mea'ai, siaki le fa'ailoga o mea'ai ma mea e fai a'o le'i filifili i le mayonnaise sa'o.
Tino I le Paleni: Chiropractic, Fitness, ma Meaʻai
mau faasino
Olsson, V., Håkansson, A., Purhagen, J., & Wendin, K. (2018). Le A'afiaga o le Emulsion Intensity i luga o le Filifiliga Fa'alogo ma Mea Fa'atekonolosi Meatotonu ole Mayonnaise Full-Ga'o. Mea'ai (Basel, Suiselani), 7(1), 9. doi.org/10.3390/foods7010009
Mozafari, HR, Hosseini, E., Hojjatoleslamy, M., Mohebbi, GH, & Jannati, N. (2017). Fa'amalieina le ga'o maualalo ma le maualalo ole cholesterol ole gaosiga ole mayonnaise e ala ile mamanu tu'ufa'atasi. Journal of food science and technology, 54(3), 591–600. doi.org/10.1007/s13197-016-2436-0
Zhu, J., Li, J., & Chen, J. (2012). Fa'aola ole Salmonella ile mayonnaise ile fale ma vaifofo oona e pei ona a'afia ile ituaiga oona ma fa'asao. Journal of Food Protection, 75(3), 465–471. doi.org/10.4315/0362-028X.JFP-11-373
Inisetiute o Fomai (US). Komiti i le Fa'atinoina o Ta'iala o Mea'ai., Thomas, PR, Henry J. Kaiser Family Foundation., & National Cancer Institute (US). (1991). Faʻaleleia o taumafa ma le soifua maloloina a Amerika: mai fautuaga i faʻatinoga: o se lipoti a le Komiti o Taʻiala Faʻatonuga o Meaʻai, Komiti Faʻatonu Meaʻai ma Meaʻai, Institute of Medicine. National Academy Press. books.nap.edu/books/0309041392/html/index.html www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK235261/
Mo tagata taʻitoʻatasi o loʻo feagai ma le ulcerative colitis, e mafai ona manuia le togafitiga o le acupuncture ia i latou o loʻo i ai le UC ma isi faʻafitauli e fesoʻotaʻi ma GI?
Acupuncture mo Ulcerative Colitis
Acupuncture ua faʻaaogaina e togafitia ai faʻamaoniga e fesoʻotaʻi ma le tiga ma le mumū. O su'esu'ega ua fa'ailoa mai e mafai ona fesoasoani e fa'aitiitia ai le mumu ma fa'ailoga e pei o le manava manava ma le tiga o le manava, lea e mafai ona manuia ai tagata ta'ito'atasi e maua i le ma'i fulafula. Tagata taʻitoʻatasi e maua i le ulcerative colitis, a fa'ama'i inflammatory bowel/IBD afaina ai le tootoo tele, e mafai ona maua le acupuncture aoga i le puleaina o faʻamaoniga, e aofia ai le tiga ma faʻamaoniga o le manava. (Crohn's ma Colitis Foundation, 2019)
O ala e feso'ota'i ai acupoints e maua ai le malosi, lea e saofagā i le soifua maloloina lautele.
O se fa'alavelave i le tafe o le malosi e mafai ona mafua ai manu'a, ma'i, po'o fa'ama'i.
A fa'aofi nila acupuncture, e fa'aleleia le malosi ma le soifua maloloina.
faamanuiaga
E mafai ona faʻaaogaina le acupuncture mo le faʻamaloloina o tulaga eseese. O suʻesuʻega ua faʻaalia ai o le acupuncture e mafai ona faʻaitiitia ai le mumū ma faʻamaʻi gaioiga i tagata taʻitoʻatasi ma le IBD, pei o le UC ma le maʻi o Crohn. E mafai ona fesoasoani i: (Gengqing Song et al., 2019)
Faailoga o le tiga
Fa'aletonu ole gut microbiome
Fa'aletonu ole ga'o
Galuega fa'alava ole intestinal
fāʻatu
tūlaga faigatā
O suʻesuʻega o loʻo fautua mai ai le faʻaogaina o le acupuncture ma le vevela, e taʻua o le moxibustion, e mafai ona faʻaleleia ai le tele o faʻamaoniga GI e aofia ai (Crohn's ma Colitis Foundation, 2019)
O suʻesuʻega na maua ai le faʻaogaina o le acupuncture faʻatasi ai ma le moxibustion e faʻaitiitia ai le mumū i tagata taʻitoʻatasi e maua i le maʻi o Crohn ma le ulcerative colitis. (Crohn's ma Colitis Foundation, 2019)
Manatua ma le Mood
O tulaga tumau e pei ole ulcerative colitis e mafai ona mafua ai lagona o le atuatuvale ma/poo le popole. E mafai ona faʻaaogaina le acupuncture e faʻafesoʻotaʻi ai faʻamaoniga e fesoʻotaʻi ma le atuatuvale ma lagona ma e mafai ona manuia ai faʻafitauli faʻalelagona e aofia ai: (Johns Hopkins Medicine. 2024)
moe fiti
fāʻatu
Le popole
tūlaga faigatā
Neurosis - tulaga o le soifua maloloina o le mafaufau e faʻaalia i le faʻalavelave masani ma le popole.
Aafiaga itu
O le acupuncture ua manatu ose faiga saogalemu. O a'afiaga sili ona taatele o: (GI Sosaiete. 2024)
O le te'i o nila e seasea ae sili atu ona taatele i tagata taitoatasi:
O e masani ona popole.
O e popole i nila.
O ai e fou i le acupuncture.
O ai e iai se tala'aga o le matapogia.
O e ua matua vaivai lava.
O ai e maualalo le suka toto.
Mo nisi, o fa'ailoga GI e ono fa'ateteleina a'o le'i fa'aleleia. E fautuaina le taumafai e le itiiti ifo i le lima vasega aua o se vaega lea o le faʻamalologa. (Falemai Cleveland. 2023) Peitaʻi, e tatau i tagata taʻitoʻatasi ona faʻafesoʻotaʻi a latou fomaʻi pe a oʻo ina ogaoga faʻamaoniga pe sili atu i le lua aso. (GI Sosaiete. 2024) O tagata taʻitoʻatasi e mafaufau i le acupuncture e fesoasoani i le puleaina o faʻamaoniga o le ulcerative colitis e tatau ona talanoa ma latou tausi soifua maloloina e fesoasoani e fuafua le togafitiga talafeagai ma le mea e amata ai.
Wilkinson J, Faleiro R. (2007). Acupuncture i le puleaina o tiga. Fa'aauauina a'oa'oga ile fa'ama'i, Tausiga Tulaga ma Tiga. 7(4), 135-138. doi.org/10.1093/bjaceaccp/mkm021
“E mafai e le malamalama i le faamalositino feololo ma le fuaina o le aofaʻi o faamalositino e fesoasoani e faatelevave ai sini o le soifua mālōlōina ma le manuia o tagata taʻitoʻatasi?”
Fa'amalositino
O ta'iala fa'aletino eseese o lo'o fautuaina ai fa'amalositino faifai pea, fa'atauva'a mo le ausiaina ma le fa'atumauina o le soifua maloloina ma le soifua manuia. O le fa'aitiitiga o le fa'aletino i vaiaso ta'itasi e mafai ona fesoasoani e puipuia fa'ama'i, fa'atuputeleina le soifua manuia o le mafaufau, lagolago le pa'u mamafa ma le tausiga, ma fa'aleleia atili le olaga.
O fa'amalositino fa'amalosi fatu e aofia ai - savali fa'atopetope, galue i totonu o le fanua, fufulu, fufulu, ma le ta'alo i ta'aloga eseese e mana'omia ai le gaioi faifaipea.
Pe a faia ni faamalositino feololo, e tatau i tagata taʻitoʻatasi ona manava malosi ae mafai lava ona fai se talanoaga. (American Heart Association, 2024)
O le su'ega tautala o se auala e mata'ituina ai pe o lo'o feololo le fa'amalositino.
O gaioiga fa'aletino e mana'omia e fa'aauau mo le itiiti ifo i le 10 minute e fa'atatauina ose fa'amalositino.
E mafai e tagata ta'ito'atasi ona vaevaeina a latou 30 minute i aso ta'itasi i le lua i le tolu vasega pupuu, ta'i 10 minute le umi.
A'o fa'atupula'ia le malosi e fa'amalositino ai, fa'amoemoe e fa'atele ni gaioiga fa'alelei.
O le a maua e tagata taʻitoʻatasi le tele o faʻamanuiaga faʻalesoifua maloloina pe a latou faʻateleina taimi faʻamalositino aerobic i le 300 minute poʻo le lima itula i vaiaso taʻitasi. (US Department of Health and Human Services, 2018)
Fua Fa'amalositino
Ole tulaga feololo ole gaioiga e iloagofie ai le si'itia o le fatu ma le manava.
Afu tagata taʻitoʻatasi ae mafai lava ona faʻaauau se talanoaga.
E mafai e tagata taitoatasi ona talanoa ae le mafai ona pepese.
O le a lagona e tagata taʻitoʻatasi le faʻamalositino ae le faʻafefe ma faʻafefe.
E mafai e tagata ta'ito'atasi ona fa'aogaina fua eseese e fua ai le malosi o fa'amalositino.
Ole maualuga ole fatu ole tagata e eseese ile matua.
Ole siata ole fatu po'o le calculator e mafai ona iloa ai le maualuga ole fatu ole tagata.
Ina ia fua le fatu i le ogatotonu o le faamalositino, e mafai e tagata taʻitoʻatasi ona ave a latou fatu poʻo le faʻaogaina o le mataʻituina o le fatu, app, fitness tracker, poʻo le smartwatch e faʻamautinoa ai latou te tumau i se malosi malosi.
MET
MET e fa'atusa mo Metabolic Tutusa mo Galuega ma e faasino i le aofaʻi o le okesene e faʻaaogaina e le tino i taimi o gaioiga faʻaletino.
O le tofiaina o METs i se gaioiga e mafai ai e tagata taʻitoʻatasi ona faʻatusatusa le aofaʻi o le faʻamalositino e faia e se gaioiga.
E aoga lenei mea mo tagata taʻitoʻatasi e eseese le mamafa.
I le fa'agaioiga fa'aletino, e fa'ateleina le mānava ma le tātā o le fatu, ma e mu ai le tino e tusa ma le 3.5 i le 7 kaloli i le minute.
Ole numera moni na mu e fa'alagolago i lou mamafa ma lou malosi.
E fa'aaoga e le tino le 1 MET mo galuega fa'avae e pei o le manava.
Tulaga o gaoioiga:
1 MET – Tino i le malologa
2 METs – Gaoioiga mama
3-6 METs – Gaoioiga feololo
7 pe sili atu METs – Gaoioiga malosi
Fua o le Fa'amalositino
E mafai fo'i e tagata ta'ito'atasi ona siaki le maualuga oa latou gaioiga e fa'aaoga ai le Borg Fa'ailoga o le Fua Fa'atatau Fa'amalositino/RPE. (Centres for Control Control and Prevention, 2022) O le fa'aogaina o lenei fua e aofia ai le mata'ituina o lagona o le tagata i le malosi o le tino o lo'o galue a'o fai fa'amalositino. O le fua e amata ile 6 ma fa'ai'u ile 20. O le fa'amalositino i le va o le 11 ma le 14 e fa'atatau i le gaio'iga fa'aletino.
6 – Leai se faamalositino – nofonofo filemu pe moe
7-8 – Fa'amalosi tino mama
9-10 – E matua mama lava le galue malosi
11-12 – Taumafaiga māmā
13-14 – Fai sina taumafaiga malosi
15-16 – Faʻamalosi malosi
17-18 – O galuega mamafa tele
20 – Fa'amalosi malosi
faataitaiga
O le tele o gaioiga e faitaulia o fa'amalositino feololo. Filifili ni mea manaia ma aoao e faaopoopo i latou i se faasologa faalevaiaso.
Siva fa'apolo
Siva laina
Faatoaga
O fe'au i le fale e fa'aola ai le fatu.
Softball
peisipolo
volipolo
Fa'alua tenisi
Savali savali
Ta'ase'e mama
Savalivali pe tamo'e i luga o se ta'avale
Faʻaaogaina o se elliptic trainer
Ti'eti'e uila i lalo ole 10 maila ile itula ile eleele
aau malie
Suavai vai
Lu'itau Fe'avea'i
O tagata ta'ito'atasi o lo'o iai fa'afitauli tau fe'avea'i e mafai ona fa'amalieina le malosi e fa'aaoga ai se nofoa fa'ata'avalevale po'o se uila lima ma aau po'o vai aerobics.
O tagata ta'ito'atasi e mafai ona fa'aoga o latou vae ae le mafai ona fa'apalepale i le savali po'o le tamo'e, e mafai ona taumafai e uila pe aau.
Fa'ateleina Fa'amalositino
E 'ese'ese auala e fa'aaofia ai ma fa'ateleina gaioiga fa'aletino. E aofia ai:
10-minute Gaoioiga Pape
Savali fa'avave mo le itiiti ifo i le 10 minute i le taimi.
Savalivali i se saoasaoa faigofie mo ni nai minute.
Su'e le saoasaoa mo le 10 minute.
Taumafai e savali i taimi malolo faigaluega poʻo le aoauli ma/poʻo aʻo leʻi alu pe a uma le galuega.
Taleniga Savali
E mafai e tagata taʻitoʻatasi ona savavali i totonu, fafo, poʻo luga o se taʻavale.
O le tu'u sa'o ma auala savali e fa'afaigofie ai ona ausia se saoasaoa vave.
A lelei loa le savali vave mo le 10 minute, amata fa'alautele le taimi savali.
Fa'ata'ita'i ta'aloga savali eseese e ofo mai ai savali vave, ta'aloga ta'avale, ma/po'o le fa'aopoopoina o maupu'epu'e po'o le fa'ai'uga ta'avale.
Gaoioiga Fou
E fautuaina tagata taʻitoʻatasi e faʻataʻitaʻi i faʻamalositino eseese e suʻe ai mea e aoga mo i latou.
Manatunatu i le faasee faasee, lau, po o le faasee i luga o le laupapa e faatele ai le tata o le fatu.
O gaioiga fa'aletino fa'aletino e maua ma fa'atumauina ai le tino. E le tatau ona mafatia tagata ta'ito'atasi pe afai e mafai ona latou faia na o sina mea itiiti i le taimi muamua. Tuu se taimi e fausia ai le onosai ma faasolosolo malie ona faaavanoa taimi i aso taitasi mo gaoioiga faaletino fiafia.
IFM's Find A Practitioner mea faigaluega o le sili ona tele fesoʻotaʻiga fesoʻotaʻiga i Functional Faʻafomaʻi, fausia e fesoasoani tagata mamaʻi saili Functional Faʻafomaʻi fomaʻi soʻo se mea i le lalolagi. IFM Faʻamaonia Faʻataʻitaʻi e lisiina muamua i le sailiga iʻuga, maua a latou aʻoaʻoga tele i Functional Faʻafomaʻi