Atonu e le iloa e tagata ta'ito'atasi ua ta'e o latou ivi 'aso'aso se'ia amata ona aliali mai fa'ailoga e pei o le tiga pe a manava manava. E mafai e le iloaina o fa'ailoga ma mafua'aga o ivi ta'e pe gau ona fesoasoani ile su'esu'ega ma togafitiga?
Mataupu
Ivi Ta'e
O se ivi 'aso'aso gau/ gau e fa'amatala ai so'o se gau o le ponaivi. O le ivi 'aso'aso ta'e o se ituaiga o ivi 'aso'aso gau ma e sili atu le fa'amatalaga nai lo le su'esu'ega fa'afoma'i o se ivi 'aso'aso ua gau se vaega. So'o se a'afiaga i le fatafata po'o tua e mafai ona mafua ai se ivi 'aso'aso ta'e, e aofia ai:
- Pa'ū
- Feto'aiga ta'avale
- Taʻaloga Taʻaloga
- Tale sauā
- O le fa'ailoga autu o le tiga pe a manava.
- O le manu'a e masani lava ona malolo i totonu o le ono vaiaso.
O auga
O ivi 'aso'aso ta'e e masani lava ona mafua ona o le pa'u, manu'a i le fatafata, po'o le tale malosi. O auga e aofia ai:
- Fufulu po'o ma'ale'ale i tafatafa o le vaega manu'a.
- Tiga o le fatafata pe a mānava/ manava, mafatua, talie, pe tale.
- Tiga o le fatafata pe a gaoioi pe a taoto i lalo i nisi tulaga.
- E ono momomo.
- E ui lava e seasea, o se ivi 'aso'aso ta'e e mafai ona mafua ai fa'alavelave e pei o le niumonia.
- Va'ai vave se tausi soifua maloloina pe a feagai ma le faigata ona manava, tiga ogaoga o le fatafata, po'o le tale faifai pea ma le susu, maualuga le fiva, ma/po'o le ma'alili.
ituaiga
I le tele o tulaga, e masani ona gau se ivi asoaso i se tasi vaega, e mafua ai se gau le atoatoa, o lona uiga o se ta'e po'o se gau e le alu i le ponaivi. O isi ituaiga o gau ivi 'aso'aso e aofia ai:
Ga'i'ese'ese ma Ga'i'ese'ese
- O ivi 'aso'aso gau atoa e mafai pe le mafai fo'i ona suia mai le nofoaga.
- Afai e gaioi le ivi, e ta'ua lea o le a gau iviasoaso ma e sili atu ona tuia mama pe faaleagaina isi aano ma totoga. (Vailaau Yale. 2024)
- O le ivi 'aso'aso e tumau i le mea masani o lona uiga o le ivi 'aso'aso e le'i gau atoa i le afa ma ua ta'ua o le a gau le iviasoaso.
Fatafata Flail
- O se vaega o le ivi 'aso'aso e mafai ona malepe mai le ponaivi ma maso o lo'o siomia ai, e ui lava e seasea.
- Afai e tupu lenei mea, o le a leiloa le mautu o le ivi, ma o le a gaoioi saoloto le ponaivi a o manava pe manava le tagata.
- O le vaega lea o le ivi 'aso ua gau e ta'ua o le vaega flail.
- E mata'utia lea mea ona e mafai ona tui ai mama ma mafua ai isi fa'alavelave matuia, e pei o le niumonia.
Mafuaaga
O mafua'aga masani o ivi 'aso'aso ta'e e aofia ai:
- Feto'aiga ta'avale
- Faalavelave savali
- Falls
- A'afiaga o manu'a mai ta'aloga
- Fa'aoga tele/Fa'atupu fa'alavelave e mafua mai i galuega po'o ta'aloga
- Tala tigaina
- O tagata matutua e mafai ona oʻo i se gau ona o se manuʻa laʻititi ona o le faʻaitiitia o minerale ponaivi. (Christian Liebsch et al., 2019)
O le Tulaga masani o Gagaga Ivi
- O gau ivi 'aso'aso o le ituaiga masani lea o gau ponaivi.
- Latou te faʻatatau mo le 10% i le 20% o manuʻa tuʻia uma o loʻo vaʻaia i totonu o potu faʻafuaseʻi.
- I mataupu pe a sailia e se tagata se tausiga mo se manu'a tu'ia i le fatafata, 60% i le 80% e aofia ai se ivi 'aso'aso gau. (Christian Liebsch et al., 2019)
faʻautaga maʻi
E maua se ivi 'aso'aso ta'e ile su'ega fa'aletino ma su'ega ata. I le taimi o le suʻega, o le a faʻalogo se tausi soifua maloloina i mama, oomi lemu i luga o ivi, ma matamata aʻo gaioi le ivi. O filifiliga su'ega ata e aofia ai: (Sarah Majercik, Fredric M. Pieracci 2017)
- X-ave – O nei mea mo le su'eina o ivi 'aso'aso ua ta'e talu ai nei.
- CT Scan – O lenei su'ega ata e aofia ai le tele o X-ray ma e mafai ona iloa ni ta'e laiti.
- MRI – Ole su'ega fa'ata'ita'i lea e mo asi vaivai ma e masani ona iloa ai ni malepe laiti po'o le fa'aleagaina o le kaila.
- Va'aiga Ivi – O lenei su'ega fa'ata'ita'iga e fa'aogaina ai se su'esu'ega leitio e va'ava'ai i le fausaga o ponaivi ma e mafai ona fa'aalia ai ni gau gau laiti.
faiga
I aso ua tuanaʻi, o togafitiga na faʻaaogaina e aofia ai le afifiina o le fatafata i se fusi e taʻua o le fusipaʻu. O nei mea e seasea faʻaaogaina i aso nei ona e mafai ona faʻatapulaaina le manava, faʻateleina le lamatiaga o le niumonia poʻo se vaega o le mama e paʻu. (L. May, C. Hillermann, S. Patil 2016). O se ivi 'aso'aso ta'e o se gau faigofie lea e mana'omia ai mea nei:
- Malologa
- O vaila'au fa'atautala po'o talavai e mafai ona fesoasoani e pulea fa'ailoga tiga.
- Nonsteroidal anti-inflammatory drugs – NSAIDs pei o le ibuprofen poo le naproxen e fautuaina.
- Afai e tele le malologa, e mafai ona faʻatonuina tagata taʻitoʻatasi ni vailaʻau malosi e faʻatatau i le ogaoga ma tulaga faʻavae.
- O togafitiga faʻale-tino e mafai ona faʻavaveina le faʻamalologa ma fesoasoani e faʻamautu le tele o gaioiga o le puipui o le fatafata.
- Mo tagata mamaʻi e vaivai ma matutua, togafitiga faʻale-tino e mafai ona fesoasoani i le tagata maʻi e savali ma faʻavasega nisi o galuega.
- E mafai e se foma'i fa'apitoa ona a'oa'oina le tagata e fa'afeiloa'i i le va o le moega ma nofoa ma le saogalemu a'o fa'atumauina so'o se gaioiga po'o se tulaga e fa'atupu ai le tiga.
- O le a fa'atonuina e se foma'i fa'apitoa faatinoga ia fa'atumauina le tino ia malosi ma la'asia.
- Mo se faʻataʻitaʻiga, e mafai ona fesoasoani le mimilo i tua e faʻaleleia le tele o le gaioiga i totonu o le tui.
- I le amataga o le toe faʻaleleia, e fautuaina e moe i se tulaga saʻo.
- O le taoto i lalo e mafai ona fa'aopoopoina ai le mamafa, fa'atupu ai le tiga ma ono fa'ateteleina ai le manu'a.
- Fa'aaogā aluga ma fa'amau e fesoasoani e lagolago ai le nofo i luga i le moega.
- O le isi filifiliga o le moe i se nofoa fa'ata'oto.
- E le itiiti ifo ma le ono vaiaso le faamalologa. (L. May, C. Hillermann, S. Patil 2016)
Isi Tuʻu
O le a le lagona e pei o se ivi 'aso'aso ta'e atonu o se tulaga talitutusa, o le mea lea e taua ai le siakiina. O isi mafuaʻaga faʻaʻailoga e mafai ona aofia ai:
- Manu'a iviasoaso – E tupu lenei mea pe a le ta'e le ivi 'aso'aso, ae pa'u a'a toto laiti o lo'o siomia ai le itulagi ma tafe atu i totonu o a'a o lo'o si'omia. (Sarah Majercik, Fredric M. Pieracci 2017)
- Ivi 'aso'aso – O le taimi lea e masae ai ma gau le ivi 'aso'aso, e se'e ese ai mai le tulaga. (Sarah Majercik, Fredric M. Pieracci 2017)
- Toso maso – O le maso maso, po o le tosoina o maso, e tupu pe a ova le maso, lea e mafai ona maligi ai loimata. E le afaina le ivi, ae e mafai ona lagona e pei o latou. (Sarah Majercik, Fredric M. Pieracci 2017)
Faalavelave Tutupu Faafuasei
O le fa'alavelave sili ona taatele o le le mafai ona manava loloto ona o le tiga. A le mafai e mama ona manava loloto, e mafai ona faaputuputu le mucous ma le susu ma oo atu ai i se siama e pei o le niumonia. (L. May, C. Hillermann, S. Patil 2016). E mafai fo'i ona fa'aleagaina isi aano po'o totoga ua gau, ma fa'atupula'ia ai le lamatiaga o le pa'u o le mama/pneumothorax po'o le toto toto. E fautuaina e saili vave togafitiga faafomaʻi pe a tupu aʻafiaga e pei o:
- Uma le manava
- Faʻamataʻu manava
- O se lanu enaena o le paʻu e mafua mai i le leai o se okesene
- O le tale faifai pea ma le susu
- Tiga o le fatafata pe a manava i totonu ma fafo
- Fiva, afu, ma malulu
- Rapid heart rate
Le Mana o le Chiropractic Care I Manua Toe Faʻaleleia
mau faasino
Vailaau Yale. (2024). gau iviasoaso (aso gaui).
Liebsch, C., Seiffert, T., Vlcek, M., Beer, M., Huber-Lang, M., & Wilke, H. J. (2019). Fa'ata'ita'iga o gau o ivi 'aso'aso pe a mae'a fa'ama'i fa'ama'i o le fatafata: O se su'esu'ega o mataupu e 380. PloS tasi, 14(12), e0224105. doi.org/10.1371/journal.pone.0224105
Me L, Hillermann C, Patil S. (2016). Puleaina o gau ivi. BJA Education. Volume 16, Lomiga 1. Itulau 26-32, ISSN 2058-5349. doi:10.1093/bjaceaccp/mkv011
Majercik, S., & Pieracci, F. M. (2017). Fa'atiga o le Fatafata. Falemai tipitipi Thoracic, 27(2), 113–121. doi.org/10.1016/j.thorsurg.2017.01.004
Faʻataʻitaʻiga Tomai o Faʻataʻitaʻiga
O faʻamatalaga o loʻo i luga "Ivi Ta'e: Ose Ta'iala Atoa i Mafua'aga ma Fa'afefea ona Taulimaina"E le o fa'amoemoe e sui ai se mafutaga ta'ito'atasi ma se fa'apolofesa fa'alesoifua maloloina agava'a po'o se foma'i laiseneina ma e le o se fautuaga fa'afoma'i. Matou te fa'amalosia oe e fai fa'ai'uga fa'alesoifua maloloina e fa'atatau i au su'esu'ega ma faiga fa'apaaga ma se tagata tomai fa'apitoa tau soifua maloloina.
Blog Fa'amatalaga & Va'aiga Talanoaga
O matou fa'amatalaga lautele e fa'atapula'a ile Chiropractic, musculoskeletal, vaila'au fa'aletino, soifua maloloina, fa'asoa etiological fa'alavelave viscerosomatic i totonu o fa'ata'ita'iga fa'apitoa, somatovisceral reflex fa'ata'ita'iga fa'amanino, fa'alavelave fa'aletonu, fa'afitauli ma'ale'ale o le soifua maloloina, ma/po'o tala fa'afoma'i aoga, autu, ma talanoaga.
Matou te tuuina atu ma tuuina atu felagolagomai falema'i faatasi ai ma tagata tomai faapitoa mai matata eseese. O fa'apitoa ta'ito'atasi e fa'atonutonuina e la latou fa'apolofesa lautele o fa'ata'ita'iga ma a latou pulega fa'atulafonoina. Matou te fa'aogaina tulafono fa'alesoifua maloloina ma le soifua manuia e togafitia ma lagolago ai le tausiga o manu'a po'o fa'aletonu o le musculoskeletal system.
O a matou vitiō, pou, mataupu, mataupu, ma malamalamaga e aofia ai mataupu tau falemaʻi, mataupu, ma mataupu e fesoʻotaʻi ma tuusaʻo pe le tuusaʻo le lagolagoina o la matou faʻataʻitaʻiga masani.*
O lo matou ofisa sa taumafai lava e tu'uina atu fa'amatalaga lagolago ma ua fa'ailoa mai su'esu'ega su'esu'ega talafeagai po'o su'esu'ega e lagolagoina a matou pou. Matou te saunia ni kopi o lagolagoina suʻesuʻega suʻesuʻega avanoa i tulafono faʻatonutonu laupapa ma tagata lautele pe a talosagaina.
Matou te malamalama o matou aofia ai mataupu e manaʻomia se faʻaopopo faʻamatalaga o le auala e ono fesoasoani ai i se faʻapitoa tausiga fuafuaga poʻo togafitiga togafitiga; o lea, ia toe talanoaina le mataupu mataupu i luga, faʻamolemole lagona le saoloto e fesili Dr. Alex Jimenez, DC, pe faʻafesoʻotaʻi i matou 915-850-0900.
Ua matou o mai e fesoasoani ia oe ma lou aiga.
faamanuiaga
Dr. Alex Jimenez D.C., MSACP, RN*, CCST, IFMCP*, CIFM*, atn*
imeli: faiaoga@elpasofunctionalmedicine.com
Laisene o se Fomaʻi o Chiropractic (DC) i Texas & New Mexico*
Texas DC Laisene # TX5807, New Mexico DC Laisene # NM-DC2182
Laisene ose Tausima'i Resitala (RN*) in Florida
Florida Laisene RN Laisene # RN9617241 ( Pule Nu. 3558029)
Tulaga Fa'atasi: Laisene Tele-Setete: Fa'atagaina e Fa'ata'ita'i i totonu 40 States*
Dr. Alex Jimenez DC, MSACP, RN* CIFM*, IFMCP*, ATN*, CCST
La'u Pepa Pisinisi Digital