Mo tagata taʻitoʻatasi o le a auai i le faʻamalositino poʻo le faʻamalositino, e faʻapefea ona fesoasoani le faʻamafanafanaina o le tino e saunia ai mo le galuega o loʻo i luma?
Mataupu
O se fa'amafanafana lelei a'o le'i faia fa'amalositino po'o le galue e saunia ai le mafaufau ma le tino e fa'aitiitia ai lamatiaga o manu'a, suiga o le mafaufau ma le tino i galuega fa'aletino, ma fa'aleleia le fa'atinoga. O se fa'amafanafana lelei e fa'apena fo'i ona fa'amuamua ai le tino/CNS mo gaioiga. O le fatugalemu o le tino e tuʻuina atu feʻau i maso e sauniuni ai mo gaioiga. O le fa'agaioiina o le tino tutotonu e fa'atuputeleina ai le fa'auluina o le neura afi ma fa'agaoioi ai le fa'alagona o le tino ina ia mafai ai e le tino ona taulimaina lelei fa'alavelave fa'aletino. E foliga lavelave le faiga, ae o le fa'amataina o le tino e faigofie e pei o le fa'amafanafanaina i le fa'aeletise mama a'o le'i o'o atu i le tele o mea pāpā.
O le CNS e aofia ai le fai'ai ma le va'aiga. O lenei faiga o fesoʻotaʻiga tutotonu e faʻaogaina ai le isi vaega o le neura e taʻua o le peripheral nervous system poʻo le PNS e faʻasalalau ma maua ai feʻau i le tino atoa. O le PNS e feso'ota'i i le tino atoa ma le fai'ai ma le va'ai (CNS).
O le saunia lelei o le tino mo se toleniga malosi malosi poʻo isi gaioiga faʻaletino e manaʻomia ai feʻau saʻo e lafoina e ala i le autonomic nervous system.
O le autonomic nervous system e aofia ai vaega laiti e lua, o le fa'aalofa ma agaalofa.
E fautuaina tagata taʻitoʻatasi e fai ni nai gaioiga faʻafilemu ma gaioiga pe a uma se taʻaloga e toe faʻafoʻi ai le tino i se tulaga parasympathetic. E mafai ona:
O le toe fa'afo'i atu o le mafaufau ma le tino i se tulaga to'afilemu e fesoasoani i le toe fa'aleleia ma fa'aitiitia ai le gaosiga o le homone. (National Academy o Ta'aloga Fa'afoma'i. 2022)
O le faʻagaoioia o le CNS e mafai ona faʻateleina le faʻatinoga ma puipuia ai manuʻa. O le fa'agasologa e fafagu ma fa'ailoa le tino mo le gaioiga. E fautuaina tagata taʻitoʻatasi aʻo leʻi amataina se toleniga, ia faʻafesoʻotaʻi le tino e uiga i le faʻalavelave faʻaletino o le a oʻo i ai ma sauniuni mo le galuega o loʻo i luma. O se manatu lea ua ta'ua o potentiation pe a uma ona fa'agaoioia/PAP. (Anthony J Blazevich, Nicolas Babault. 2019) E fesoasoani le PAP i le faʻateleina o le malosi ma le gaosiga o le malosi, lea e faʻaleleia ai le gaioiga faaletino.
O le laasaga muamua o le mafanafana lautele lea e tatau ona faʻaogaina ai maso tetele ma ia maualalo le malosi ina ia le faʻavaivaia le tino aʻo leʻi amataina le toleniga moni. Fa'amafanafanaga lautele fa'amanuiaga ile fa'agaioiina o le tino ma le tino atoa e aofia ai: (Pedro P. Neves, et al., 2021) (D C. Andrade, et al., 2015)
O se fa'amafanafanaga lautele e mafai ona faigofie e pei o so'o se gaioiga fa'aaerobic e aoga. E mafai ona aofia ai:
E fautuaina e faʻaaoga le fua fa'atatau ole fa'amalositino/RPE e fuafua ai le taumafaiga aoao mafanafana. O le fa'ai'uga fa'amalosi i le va o le 5 i le 6 e tutusa ma le savali feololo po'o le ta'avale lemu. E tatau ona mafai e tagata taitoatasi ona tautala manino e aunoa ma se taofi.
Fa'ata'ita'i le ta'iala lenei a'o le'i faia le ta'aloga e soso'o ai e va'ai ai le fa'atuputeleina o fa'atinoga ma fa'aitiitia ai fa'alavelave manu'a.
Le neura. Iunivesite o Berkeley.
Falemai Cleveland. Faiga neura: O le a, ituaiga, fa'ailoga.
Bankenahally R, Krovvidi H. (2016) Autonomic nervous system: anatomy, physiology, ma le talafeagai i faʻamaʻi ma togafitiga faʻapitoa. BJA Education. 16(11):381-387. doi:10.1093/bjaed/mkw011
National Academy o Ta'aloga Fa'afoma'i. Fa'aalofa fa'atasi ma le fa'aa'oa'oga fa'apei.
Blazevich, AJ, & Babault, N. (2019). Fa'atosina Fa'aagaoioiga Fa'asagaga Fa'asagaga Fa'asagaga Fa'atino Fa'aleleia i Tagata: Va'aiga Fa'asolopito, Mechanisms Underlying, ma Fa'afitauli i le taimi nei. Frontiers in physiology, 10, 1359. doi.org/10.3389/fphys.2019.01359
Hughes, DC, Ellefsen, S., & Baar, K. (2018). Fetuunaiga i le Tumau ma le Malosi Aoaoga. Cold Spring Harbor vaaiga i vailaau, 8(6), a029769. doi.org/10.1101/cshperspect.a029769
Walker S. (2021). Faʻamaoniga o aʻoaʻoga tetee-faʻaosoina neural fetuutuunai i tagata matutua matutua. Fa'ata'ita'iga gerontology, 151, 111408. doi.org/10.1016/j.exger.2021.111408
P. Neves, P., R. Alves, A., A. Marinho, D., & P. Neiva, H. (2021). Fa'amafanafanaga mo A'oa'oga Fa'asagaga ma Muscular Performance: A Fa'amatalaga Fa'amatalaga. IntechOpen. doi: 10.5772/intechopen.96075
Andrade, DC, Henriquez-Olguín, C., Beltrán, AR, Ramírez, MA, Labarca, C., Cornejo, M., Álvarez, C., & Ramírez-Campillo, R. (2015). Aafiaga o le mafanafana lautele, faʻapitoa, ma tuʻufaʻatasia i le faʻatinoga o muscular papa. Biology o taaloga, 32(2), 123–128. doi.org/10.5604/20831862.1140426
Faʻataʻitaʻiga Tomai o Faʻataʻitaʻiga
O faʻamatalaga o loʻo i luga "Tatala Peak Performance with Central Nervous System Activation"E le o fa'amoemoe e sui ai se mafutaga ta'ito'atasi ma se fa'apolofesa fa'alesoifua maloloina agava'a po'o se foma'i laiseneina ma e le o se fautuaga fa'afoma'i. Matou te fa'amalosia oe e fai fa'ai'uga fa'alesoifua maloloina e fa'atatau i au su'esu'ega ma faiga fa'apaaga ma se tagata tomai fa'apitoa tau soifua maloloina.
Blog Fa'amatalaga & Va'aiga Talanoaga
O matou fa'amatalaga lautele e fa'atapula'a ile Chiropractic, musculoskeletal, vaila'au fa'aletino, soifua maloloina, fa'asoa etiological fa'alavelave viscerosomatic i totonu o fa'ata'ita'iga fa'apitoa, somatovisceral reflex fa'ata'ita'iga fa'amanino, fa'alavelave fa'aletonu, fa'afitauli ma'ale'ale o le soifua maloloina, ma/po'o tala fa'afoma'i aoga, autu, ma talanoaga.
Matou te tuuina atu ma tuuina atu felagolagomai falema'i faatasi ai ma tagata tomai faapitoa mai matata eseese. O fa'apitoa ta'ito'atasi e fa'atonutonuina e la latou fa'apolofesa lautele o fa'ata'ita'iga ma a latou pulega fa'atulafonoina. Matou te fa'aogaina tulafono fa'alesoifua maloloina ma le soifua manuia e togafitia ma lagolago ai le tausiga o manu'a po'o fa'aletonu o le musculoskeletal system.
O a matou vitiō, pou, mataupu, mataupu, ma malamalamaga e aofia ai mataupu tau falemaʻi, mataupu, ma mataupu e fesoʻotaʻi ma tuusaʻo pe le tuusaʻo le lagolagoina o la matou faʻataʻitaʻiga masani.*
O lo matou ofisa sa taumafai lava e tu'uina atu fa'amatalaga lagolago ma ua fa'ailoa mai su'esu'ega su'esu'ega talafeagai po'o su'esu'ega e lagolagoina a matou pou. Matou te saunia ni kopi o lagolagoina suʻesuʻega suʻesuʻega avanoa i tulafono faʻatonutonu laupapa ma tagata lautele pe a talosagaina.
Matou te malamalama o matou aofia ai mataupu e manaʻomia se faʻaopopo faʻamatalaga o le auala e ono fesoasoani ai i se faʻapitoa tausiga fuafuaga poʻo togafitiga togafitiga; o lea, ia toe talanoaina le mataupu mataupu i luga, faʻamolemole lagona le saoloto e fesili Dr. Alex Jimenez, DC, pe faʻafesoʻotaʻi i matou 915-850-0900.
Ua matou o mai e fesoasoani ia oe ma lou aiga.
faamanuiaga
Dr. Alex Jimenez D.C., MSACP, RN*, CCST, IFMCP*, CIFM*, atn*
imeli: faiaoga@elpasofunctionalmedicine.com
Laisene o se Fomaʻi o Chiropractic (DC) i Texas & New Mexico*
Texas DC Laisene # TX5807, New Mexico DC Laisene # NM-DC2182
Laisene ose Tausima'i Resitala (RN*) in Florida
Florida Laisene RN Laisene # RN9617241 ( Pule Nu. 3558029)
Tulaga Fa'atasi: Laisene Tele-Setete: Fa'atagaina e Fa'ata'ita'i i totonu 40 States*
Dr. Alex Jimenez DC, MSACP, RN* CIFM*, IFMCP*, ATN*, CCST
La'u Pepa Pisinisi Digital
Mo tagata taʻitoʻatasi o loʻo faigata ona feʻaveaʻi ona o tiga, leiloa o le tele o ... faitau sili
E mafai e le malamalama i le tuinanau o le po ona fesoasoani i tagata taʻitoʻatasi o loʻo 'ai e le aunoa i le po e fuafua meaʻai e faamalieina ai ... faitau sili
E faʻafefea e fomaʻi soifua maloloina ile falemaʻi faʻapitoa ona tuʻuina atu se auala faʻapitoa e iloa ai le faʻaleagaina ... faitau sili
E mafai ea e se masini foe'e ona tu'uina atu se toleniga i le tino atoa mo tagata ta'ito'atasi e fia fa'aleleia le malosi? Aloalo… faitau sili
Mo tagata taʻitoʻatasi o loʻo nonofo i taimi uma mo galuega ma faʻavaivai i luma, e mafai ona faʻamalosia le rhomboid ... faitau sili
E mafai e tagata taʻalo taʻalo ona faʻaogaina MET (muscle energy techniques) togafitiga e faʻaitiitia ai aʻafiaga e pei o tiga o ... faitau sili